Bảo vệ trẻ em gái trong kỷ nguyên số
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số trong những năm gần đây đã mở ra nhiều cơ hội học tập, giải trí và kết nối cho trẻ em. Tuy nhiên, đi cùng với những lợi ích ấy là không ít nguy cơ tiềm ẩn, đặc biệt với trẻ em gái, nhóm dễ bị tổn thương hơn trong môi trường trực tuyến. Việc bảo vệ trẻ em gái trên không gian mạng không chỉ là trách nhiệm của gia đình và nhà trường mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội nhằm thúc đẩy bình đẳng giới một cách bền vững.
Ảnh minh họa (nguồn internet)
Theo báo cáo của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) năm 2024, khoảng 82% trẻ em gái trong độ tuổi 10–16 sử dụng mạng xã hội hằng ngày, cao hơn trẻ em trai từ 6–8%. Tần suất sử dụng cao giúp trẻ tiếp cận kho tri thức phong phú, nhưng cũng kéo theo nhiều rủi ro như bị quấy rối, lừa đảo, xâm hại hay tiếp cận các nội dung độc hại. Một số khảo sát cho thấy 27% trẻ em gái từng trải nghiệm các hình thức quấy rối trực tuyến, tuy nhiên chỉ 40% trong số đó chia sẻ với người lớn, điều đó cho thấy thực trạng trẻ vẫn thiếu kỹ năng tự bảo vệ và tâm lý ngại nói ra.
Trong kỷ nguyên số, hành vi xâm hại trẻ em ngày càng tinh vi và đa dạng: giả danh tài khoản để tiếp cận trẻ, dụ dỗ gửi hình ảnh nhạy cảm, lừa đảo qua tin nhắn, phát tán thông tin cá nhân, hay tấn công bằng lời nói thông qua các bình luận ác ý. Những hành vi này diễn ra âm thầm, khó phát hiện nếu trẻ thiếu hiểu biết về an toàn mạng và phụ huynh không kịp thời giám sát.
Tại Việt Nam, theo thống kê của Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm công nghệ cao – A05, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025 lực lượng chức năng đã ghi nhận hàng chục vụ lừa đảo, dụ dỗ và bắt cóc trực tuyến liên quan đến trẻ em. Nhiều trường hợp để lại hậu quả lâu dài như lo âu, mặc cảm, giảm sút kết quả học tập, thậm chí rối loạn tâm lý nếu không được hỗ trợ kịp thời. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách trong việc tăng cường biện pháp bảo vệ và can thiệp sớm.
Để bảo vệ trẻ em gái trên không gian mạng, cần sự phối hợp đồng bộ từ nhiều phía
Tăng cường giáo dục kỹ năng số để trẻ được hướng dẫn cách nhận diện rủi ro, từ chối yêu cầu bất thường, bảo mật thông tin cá nhân, thiết lập quyền riêng tư và biết cách báo cáo khi gặp sự cố. Các trường học nên đưa nội dung giáo dục an toàn mạng vào hoạt động ngoại khóa hoặc sinh hoạt chuyên đề.
Phụ huynh cần đồng hành với trẻ, thay vì cấm đoán hay kiểm soát quá mức, cha mẹ nên tạo không gian chia sẻ cởi mở để trẻ cảm thấy được lắng nghe và mạnh dạn trao đổi những vấn đề gặp phải trên mạng. Sự đồng hành đúng mực giúp trẻ vừa an toàn vừa phát triển lành mạnh.
Các cơ quan chức năng cần mở rộng hệ thống bảo vệ trẻ em bằng cách duy trì đường dây nóng, cung cấp tài liệu hướng dẫn, truyền thông về kỹ năng phòng ngừa và tổ chức các diễn đàn cho trẻ và phụ huynh sẽ góp phần tăng khả năng ứng phó trước rủi ro trực tuyến.
Các nền tảng mạng xã hội cần tăng cường cải thiện các công cụ lọc nội dung, cảnh báo nguy cơ, hỗ trợ báo cáo nhanh và bảo vệ dữ liệu cá nhân cho trẻ là yếu tố quan trọng tạo nên môi trường mạng an toàn hơn.
Bảo vệ trẻ em gái trên không gian mạng không chỉ là việc ngăn chặn rủi ro công nghệ mà còn là một phần cốt lõi trong chiến lược thúc đẩy bình đẳng giới. Khi được sống trong môi trường an toàn, trẻ em gái sẽ tự tin tiếp cận tri thức số, phát triển toàn diện và đóng góp tích cực cho xã hội.
Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, sự chung tay của gia đình, nhà trường, ngành y tế và toàn xã hội chính là chìa khóa tạo dựng một không gian mạng lành mạnh. Nơi trẻ em gái được bảo vệ, tôn trọng và phát huy tối đa tiềm năng của mình.
Hồ Tiến – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đồng Tháp
